Asbest, ooit geprezen om zijn hittebestendigheid en duurzaamheid, is intussen gekend als een sluipend gevaar voor de gezondheid. Ondanks een verbod in veel landen, is het nog steeds aanwezig in talloze huizen, gebouwen en materialen. We vinden het nog vaak terug in oude gebouwen, want in nieuwbouw en herstellingen mag het niet langer gebruikt worden. Maar waarom is asbest zo gevaarlijk? Wat gebeurt er als je eraan wordt blootgesteld? Hoe kun je directe blootstelling vermijden?
Wat is asbest en waar vind je het nog?
Asbest is een verzamelnaam voor zes natuurlijke mineralen die vooral in de bouwsector werden gebruikt vanwege hun brandwerende en isolerende eigenschappen. Tot in de jaren 90 werd asbest verwerkt in daken, gevelbekleding, leidingen, vloerbedekking, cement en zelfs huishoudelijke apparaten. Vandaag de dag zit asbest nog vaak in oudere woningen, schoolgebouwen en fabrieken. Je vindt het vooral in golfplaten, dakbedekking en isolatiematerialen.
De gevolgen van blootstelling aan asbest
Het gevaar van asbest schuilt in de microscopisch kleine vezels die vrijkomen wanneer het materiaal beschadigd raakt of wordt verwijderd zonder de juiste voorzorgsmaatregelen. Deze vezels kunnen worden ingeademd en zich vastzetten in de longen, met ernstige gezondheidsproblemen als gevolg.
- Asbestose: een ernstige longaandoening waarbij littekenweefsel zich in de longen vormt. Hierdoor wordt ademhalen moeilijker. Symptomen zoals kortademigheid en een aanhoudende hoest ontwikkelen zich vaak pas na tientallen jaren.
- Longkanker: langdurige blootstelling aan asbest verhoogt het risico op longkanker, vooral bij rokers.
- Mesothelioom: een zeldzame en agressieve vorm van kanker die het longvlies of buikvlies aantast en zo goed als uitsluitend wordt veroorzaakt door asbestblootstelling.
Hoe voorkom je blootstelling aan asbest?
Omdat asbest in veel oude gebouwen aanwezig is, is het belangrijk om voorzichtig te zijn bij verbouwingen of sloopwerken. Wanneer je een oud gebouw onder handen wil nemen, ben je dan ook best eerst een asbestinventarisatie te laten uitvoeren. Een specialist gaat dan in het gebouw na of en waar er asbest aanwezig is. Zo kan je de nodige voorzorgsmaatregelen treffen.
- Laat asbest professioneel verwijderen: schakel een erkend bedrijf in als je asbesthoudende materialen wilt verwijderen. Doe-het-zelf verwijderen is gevaarlijk en in veel landen zelfs verboden.
- Niet breken, boren, schuren of branden: asbest is vooral gevaarlijk wanneer de vezels vrijkomen. Vermijd daarom werkzaamheden aan verdachte materialen zonder professionele hulp.
- Bescherm jezelf: werk je in een omgeving waar asbest aanwezig kan zijn? Draag dan een geschikt masker (P3-filter) en beschermende kleding.
Asbest is dus een verborgen gevaar dat nog steeds in veel gebouwen aanwezig is. De gevolgen van blootstelling kunnen ernstig en onomkeerbaar zijn, maar door bewust om te gaan met materialen en tijdig de juiste maatregelen te nemen, kun je de risico’s minimaliseren. Wees alert, bescherm jezelf en schakel altijd een professional in bij twijfel.