Vanaf nu kunnen mensen met een verslaving aan slaap- of kalmeermedicatie, definitief terecht bij hun apotheker voor professionele begeleiding. Na een succesvol proefproject wordt het afbouwprogramma structureel ingevoerd in heel België. Dat betekent dat apothekers voortaan een actieve rol spelen in het veilig en effectief afbouwen van zware slaapmedicatie (benzodiazepines), in samenwerking met huisartsen.
Veelgebruikte medicatie met een verslavend karakter
De focus van het programma ligt vooral op zogenaamde benzodiazepines en Z-producten, die vaak worden voorgeschreven tegen slapeloosheid of angst. Enkele bekende voorbeelden:
- Lorazepam (Temesta)
- Alprazolam (Xanax)
- Diazepam (Valium)
- Zolpidem (Stilnoct)
- Zopiclone (Imovane)
Deze middelen werken in op het centrale zenuwstelsel en zorgen voor rust, ontspanning en een gevoel van kalmte. Op korte termijn zijn ze effectief, maar bij langdurig gebruik raakt het lichaam en geest eraan gewend. Daardoor is steeds een grotere dosis nodig om hetzelfde effect te bekomen – en dat is waar het verslavingsgevaar begint.
Wat doen deze middelen met je lichaam?
Hoewel deze medicatie initieel helpt bij stress, angst of slapeloosheid, kan langdurig gebruik leiden tot:
- Verminderd geheugen en concentratie
- Verstoorde slaapkwaliteit (ondanks dat ze slaapmiddelen zijn)
- Slaperigheid overdag en verhoogd valrisico bij ouderen
- Afhankelijkheid en ontwenningsverschijnselen bij stopzetting, zoals angst, prikkelbaarheid, slapeloosheid, zweten of trillen
Het afbouwen van deze middelen moet daarom langzaam en onder medische begeleiding gebeuren – en net daar komt de apotheker in beeld.
Positieve resultaten en blijvende impact
Aanvankelijk zou het proefproject, gestart in 2023, slecht één jaar duren. Apothekers werden ingeschakeld om patiënten op een veilige manier te helpen met de afbouw van slaapmedicatie. Dit door middel van steeds lagere dosissen te bereiden, tot het punt dat een patiënt ofwel met een erg lage dosis verder kan, of helemaal heeft afgebouwd. Uiteraard gebeurt dit proces in samenspraak met de huisarts. Voor de patiënt is dit traject gratis, de apotheker ontvangt een vergoeding van de Belgische staat. Het proefproject werd dankzij het grote succes tot tweemaal toe uitgebreid. De huidige minister van Volksgezondheid bevestigt nu dat het afbouwprogramma permanent wordt uitgerold: “We maken van onze apothekers echte zorgverleners die mensen actief kunnen ondersteunen bij medicatieverslaving. Dat is een grote stap vooruit in geestelijke gezondheidszorg.”
Meer dan 40% van de deelnemers kon hun medicatie succesvol afbouwen of zelfs volledig stopzetten. Vooral het persoonlijke contact met de apotheker bleek cruciaal in het volhouden van het traject: mensen voelen zich gesteund. Daarnaast ervaarden patiënten ook minder neveneffecten, aangezien de afbouw gestaag gebeurde door een medisch professional en de kans op herval sterk werd verkleind.
Wil je afbouwen? Stap vandaag nog naar je apotheker
Wie het gevoel heeft al te lang slaap- of kalmeringsmiddelen te gebruiken, hoeft dus niet langer te twijfelen. Je apotheker is er om je te begeleiden, zonder oordeel en met een stappenplan dat haalbaar is. Samen met je huisarts bouw je veilig en gecontroleerd af – op weg naar meer energie, betere slaap en minder afhankelijkheid.